Ozonatory i mierniki stężenia ozonu O3

2020-11-17

Ozonowanie sposobem na dezynfekcję wnętrza w czasie pandemii i nie tylko

Ozonowanie jako metoda odkażania

Ozonowanie jako metoda odkażania i dezynfekcji stosowana jest od dawna zarówno w branży automotive (odkażanie pojazdów, chłodni itp.) jak również w medycynie(lampy ozonowe).Istnieje kilkanaście prac naukowo badawczych potwierdzających destrukcyjne działanie ozonu na organizmy żywe w tym oczywiście bakterie i wirusy różnego typu. Ozon działa destrukcyjnie na otoczkę białkową wirusa a także niszczy bezpośrednio jego RNA hamując replikację. Jego działanie niszczące zostało potwierdzone na mysim koronawirusie należącym do rodziny wirusów RNA. Można z dużą dozą prawdopodobieństwa określić iż jest również skuteczne w przypadku innych wirusów tego typu. W ostatnim czasie metoda ozonowania zyskała na popularności, ozon uznawany jest za jeden z najskuteczniejszych środków dezynfekcji jego działanie bakteriobójcze jest 40 razy skuteczniejsze i 1000 razy szybsze niż chloru. Powoduje on niszczenie drobnoustrojów, takich jak grzyby, wirusy, bakterie dzięki czemu neutralizuje przykry zapach, zabezpiecza użytkowników przed chorobami gardła, alergiami i zarażeniami wirusowymi. Wysoka skuteczność ozonu jest powodem wykorzystywania go do dezynfekcji wszystkich rodzajów powierzchni, pomieszczeń i pojazdów. Jego zalety zyskały na znaczeniu razem z pojawieniem się Covid-19. Trzeba również pamiętać że ozon jest silnym utleniaczem powodującym powstawanie w organizmach żywych, wolnych rodników -kancerogennych i niebezpiecznych dla zdrowia. Dlatego proces ozonowania powinien odbywać się pod ścisłym rygorem i pod kontrolą urządzeń pomiarowych pozwalających na pomiar stężania ozonu.

Przykładowa tabele bezpiecznych stężeń ozonu

Rodzaje i modele urządzeń do odkażania ozonem

Skuteczność ozonowania zależna jest od profesjonalnego generatora ozonu, podstawowym parametrem urządzenia jest jego wydajność przedstawiana w jednostce g/h lub mg/h. Ozonator powinien w ciągu możliwie krótkiego czasu wytworzyć dużą ilość ozonu. Przy odkażaniu pojazdów osobowych wystarczający jest generator o wydajności od 1 do 5 g/h, a w przypadku autobusów i pojazdów użytkowych 4 do 10 g/h. Taka wydajność umożliwia również odkażanie pomieszczeń i biur. Na rynku można kupić wiele modeli różniących się cenami i rozwiązaniami technicznymi. Najczęściej spotykane urządzenia mają wbudowane płytki ceramiczne lub cele ozonowe. Metoda „płytkowa” może generować jednak dużą ilość wielotlenków azotu i innych szkodliwych substancji, a w rezultacie - bardzo szkodliwego dla człowieka kwasu azotowego. Kwas reaguje z różnymi powierzchniami, przyczynia się do powstawania odbarwień i jest niebezpieczny dla układów elektronicznych czy tapicerki. Drugi rodzaj generatorów ozonu oparty na tubach ze szkła kwarcowego w połączeniu z dodatkową filtracją znacząco redukuje ryzyko wystąpienia szkodliwych związków lotnych. Urządzenia wyposażone w celę ozonową zazwyczaj wyposażone są w króciec wylotowy który umożliwia podłączenie przewodu i odkażanie miejsc punktowo(np. wnętrza deski rozdzielczej w aucie, parownika) czy ozonowanie wody. Pozwalają również na dostarczanie ozonu w wybrane miejsce np. górę pomieszczenia, gdzie swobodnie opadając umożliwia pokrycie i odkażanie jak największej powierzchni. Urządzenia te ze względu na zainstalowaną w nich pompę(czasami pompę i wentylator) budują stężenie ozonu nieznacznie wolniej od urządzeń płytkowych za to stabilniej. Jedyną zaletą tych drugich wydaje się jedynie szybkość rozchodzenia się ozonu w pomieszczeniu, jednak stężenie mimo że z pozoru większe może być niestabilne i niejednorodne w różnych punktach pomieszczenia.

Przykładowa budowa celi ozonowej ze szkła kwarcowego

Jednym z przykładów tego typu ozonatorów jest urządzenie produkowane w Polsce i sprzedawane przez firmę OPTIMA –Hardy Tools OZON CUBE Wydajność potwierdzona badaniami w niezależnym laboratorium i uznanie wielu użytkowników gwarantuje niezawodną pracę. Generator posiada wbudowany timer ,wydajny wentylator oraz nowoczesny design i wysoką wydajność 6000 mg/h.

Ozonator Hardy Tools Ozon Cube o wydajności 6000 mg/h oparty na celi ozonowej ze szkła kwarcowego

https://www.dowarsztatu.com/product-pol-9401-OZON-CUBE-OZONATOR-DO-KLIMATYZACJI-6000-mg-h.html?text=ozon+cube

Ozonator Optima Optione 4000 oparty na płytkach ceramicznych(wydajność 4000 mg/h)

https://www.dowarsztatu.com/product-pol-9150-PROFESJONALNY-OZONATOR-DO-KLIMATYZACJI-OPTIMA-4g-h.html

Co trzeba wiedzieć - jak wykonać ozonowanie pojazdu lub pomieszczenia.

Sam proces ozonowania nie jest skomplikowany. Urządzenie podłącza się do prądu i umieszcza się bezpośrednio w kabinie samochodu lub pomieszczeniu które ma być ozonowane wprowadzając do niego ozon przez wbudowany w urządzeniu wentylator lub pompkę, niektóre modele posiadają specjalne rurki wówczas nie musimy umieszczać generatora we wnętrzu samochodu wystarczy odpowiednio umiejscowić jej końcówkę wewnątrz pojazdu .Należy pamiętać że ozon jest cięższy od powietrza więc końcówkę wylotową lub samo urządzenia(w przypadku urządzeń płytkowych) należy umieścić w najwyższym możliwym punkcie pomieszczenia czy kabiny. W przypadku pojazdów samochodowych należy usunąć filtr przeciwpyłkowy i włączyć obieg zamknięty. Jeżeli ozonujemy pomieszczenie należy usunąć wszelkie organizmy żywe w tym rośliny i szczelnie zamknąć pomieszczenie. Wiele osób zadaje sobie pytanie jakie stężenie jest odpowiednie , wielu producentów oferuje urządzenie przewymiarowane o gigantycznej wydajności rzędu kilkudziesięciu gram na godzinę, takie urządzenia niestety mogą być niebezpieczne dla zdrowia i odkażanych materiałów w szczególności organicznych. Badania dowiodły że nawet stężenie 0.5 ppm w ciągu 30 min dezaktywuje 90% bakterii w powietrzu. Inne badania potwierdzają inaktywację wirusów różnego typu w ciągu 20 min przy stężeniu 5ppm. Reasumując odpowiednie bezpieczne dla zdrowia stężenie powinno oscylować od 0.5 do max 5 ppm. Inaktywacja zanieczyszczeń następuje w ciągu 30 do 60 min. Żeby zbudować taką koncentrację ozonu dla kubatury 2-5 m3 (kabina pojazdu) wystarczy urządzenie o wydajności od 1000 do 4000 mg/h, dla pomieszczeń rzędu 40m3 i więcej należy dobrać urządzenia o wydajności od 4000 do max 10000 mg/h. Należy pamiętać że ozon jest bardzo nietrwały jego czas rozpadu to ok 20 min , dodatkowo jego rozpad będzie przyspieszała ilość różnych mikroorganizmów w powietrzu ,które będzie utleniał. Z tego względu należy utrzymywać niezbędne stężenie a po zakończonej operacji przewietrzyć pomieszczenie ok 30 min w celu samoczynnej redukcji stężenia poniżej 0,1 ppm. Z przeprowadzonych przez nas testów wynika że takie stężenie występuje już czasami po kilku minutach co pozwala na wejście do odkażanego pomieszczenia.

Przykładowy wykres stężenia ozonu w ciągu 30 min

Pomiar stężenia ozonu-jakie urządzenia?

Prawidłowy pomiar stężenia ozonu powinien być wykonany przy użyciu niezależnego urządzenia pomiarowego -miernika stężenia ozonu. Na rynku występuje wiele rodzajów urządzeń o zróżnicowanych cenach i możliwościach. Odpowiedni zakres pomiarowy do zastosowań podstawowych to 0-5 ppm. Większe zakresy typu 0-20 ppm są również konieczne przy profesjonalnym odkażaniu dużych powierzchni i użyciu urządzeń o wysokiej wydajności.

Pomiar stężenia przy użyciu różnych modeli urządzeń(Optima OZ-1000, Hardy Tools OZ-550/OZ-520)

Z grubsza możemy podzielić urządzenia na mierzące statycznie i dynamicznie. Urządzenia dokonujące pomiaru statycznego posiadają wbudowane sensor ukryty wewnątrz urządzenia. Ich niewątpliwą zaletą jest cena , pomiar może być obarczony niewielkim błędem, ponieważ próbka powietrza która trafia do urządzenia może napływać tam z pewnym opóźnieniem, dlatego ważne jest ulokowanie takiego miernika w miejscu gdzie będzie stały nieprzerwany dostęp do otaczającego powietrza. Takimi miernikami są przykładowo Optima OZ-500 lub Hardy Tools OZ-520.Droższym ale zarazem bardziej dokładnym rozwiązaniem są mierniki dynamiczne posiadające pompkę lub wentylator ,który pobiera powietrze z otoczenia i dostarcza do czujnika. Taki pomiar jest bardziej dokładny i szybszy niż pomiar statyczny. Takimi miernikami są np.. Hardy Tools OZ-550 wyposażony w wewnętrzny wentylatorek lub Optima OZ-1000 , który posiada pompkę.

Miernik stężenia ozonu Optima OZ-500-kalibracja czujnika

Detektor miernik stężenia ozonu 20ppm F-VAT

OZ-1000 Dodatkowo ma możliwość zgrania danych do komputera i ich analizy. Ważnym czynnikiem we wspomnianych urządzeniach jest możliwość kalibracji czujnika lub ewentualnie jego wymiany. Przeciętna żywotność to ok 1-2 lata w zależności od intensywności użytkowania.