Rodzaje olejów silnikowych. Oznaczenia, specyfikacja i wybór odpowiedniego

2023-11-14

Każdy kierowca wie, że odpowiedni olej silnikowy jest kluczem do długotrwałego i bezproblemowego działania silnika. Jednak wybór odpowiedniego produktu wśród szerokiej gamy dostępnych opcji bywa trudny. Jak rozróżnić poszczególne oleje silnikowe? Jak odczytywać oznaczenia olejów umieszczone na etykietach? Jak w końcu dokonać właściwego wyboru? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule.

Podstawowe rodzaje olejów silnikowych

Istnieją trzy główne rodzaje olejów silnikowych: mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne.

Silnikowy olej mineralny pochodzi bezpośrednio z ropy naftowej i jest podstawowym, tradycyjnym rodzajem oleju silnikowego. Jest on zazwyczaj tańszy, ale ma też niższą odporność na ekstremalne temperatury i szybciej się zużywa.
Silnikowy olej półsyntetyczny stanowi kompromis między olejem mineralnym a syntetycznym. Zawiera dodatki poprawiające jego właściwości oraz część syntetycznych składników. Zapewnia lepszą ochronę w stosunku do czysto mineralnych olejów, jednocześnie będąc tańszym od pełnych syntetyków.
Samochodowy olej syntetyczny jest produkowany chemicznie, co pozwala na lepszą kontrolę jego właściwości. Oferuje najwyższą odporność na ekstremalne warunki, najdłuższą trwałość i najlepsze właściwości smarne. Syntetyczne oleje silnikowe zalecane są do większości współczesnych pojazdów wyposażonych w nowoczesne silniki spalinowe.

Oznaczenia na opakowaniach olejów - co oznaczają?

Kiedy patrzysz na butelkę z olejem silnikowym, z pewnością zauważysz różnorodne oznaczenia, często w formie kombinacji liter i cyfr. Oznaczenia olejów mogą wydawać się niejasne dla przeciętnego kierowcy, ale stanowią ważne informacje, które ułatwią wybór oleju dopasowanego do specyfiki technicznej użytkowanego pojazdu.

Lepkość (SAE). Najczęściej na opakowaniu zobaczysz oznaczenia takie jak 5W-30, 10W-40 itp. Jest to międzynarodowy system klasyfikacji lepkości SAE (Society of Automotive Engineers). Pierwsza liczba z literą "W" (od "Winter" – zima) wskazuje na lepkość oleju w niskich temperaturach. Niższa liczba oznacza, że olej jest cieńszy w niskich temperaturach, co jest korzystne podczas zimowego rozruchu silnika. Druga liczba (po myślniku) mówi o lepkości oleju w temperaturze 100°C. Wyższa liczba oznacza większą lepkość, co zapewnia lepsze smarowanie w wysokich temperaturach. SAE to podstawowa specyfikacja oleju, która pozwala wybrać produkt o odpowiednich parametrach technicznych.
Normy i specyfikacje. Na opakowaniu możesz również znaleźć oznaczenia olejów takie jak "API", "ACEA" czy konkretne kody od producentów samochodów (np. "BMW LL-04" czy "VW 505.01"). Są to standardy i specyfikacje, które określają, do jakich warunków i typów silników oleje samochodowe są przeznaczone.
Dodatki specjalne. Niektóre oleje silnikowe posiadają specjalne dodatki, które mają na celu zwiększenie żywotności silnika, ochronę przed korozją czy czyszczenie wewnętrznych części silnika. Mogą być one zaznaczone specjalnymi oznaczeniami lub logo.

Znając podstawowe oznaczenia olejów, łatwiej zrozumiesz, jakie właściwości ma dany olej i czy będzie odpowiedni dla Twojego samochodu.

Jakie są specyfikacje olejów silnikowych?

Szczegółowa specyfikacja oleju mówi nam o tym, do jakich standardów i wymagań został on stworzony. Dzięki temu możemy być pewni, że dany olej spełni oczekiwania konkretnego producenta samochodów lub międzynarodowe normy.

API (American Petroleum Institute). Jest to jedna z najbardziej znanych specyfikacji olejów. Oznaczenia API dla benzynowych silników zaczynają się literą "S" (np. SN, SM), natomiast dla silników Diesla literą "C" (np. CK-4, CJ-4). Im nowsza litera alfabetu, tym nowsza jest specyfikacja.
ACEA (Association des Constructeurs Européens d'Automobiles). To europejski odpowiednik API. Oznaczenia tej specyfikacji zaczynają się literami "A" (dla silników benzynowych) i "B" (dla silników Diesla), po których następują cyfry określające konkretną klasę specyfikacji.
Specyfikacje producentów samochodów. Wielu producentów samochodów, takich jak Mercedes-Benz, BMW, Volkswagen czy Toyota, ma własne specyfikacje olejów. Są one często bardziej rygorystyczne niż ogólne normy i są dostosowane do konkretnych modeli lub serii silników.

Znając i rozumiejąc te specyfikacje, wybór oleju dopasowanego do potrzeb naszego samochodu, gwarantującego mu najlepszą ochronę i wydajność, będzie znacznie łatwiejszy.

Jak wybrać odpowiedni olej do swojego silnika?

Trafny wybór oleju zależy od wielu czynników: typu silnika (benzynowy, diesel), jego wieku, sposobu użytkowania pojazdu oraz rekomendacji producenta. Oto kilka kroków, które pomogą Ci dokonać właściwego wyboru:

Sprawdź instrukcję pojazdu. Znajdziesz tam zalecenia dotyczące specyfikacji oraz lepkości oleju.
Rozważ warunki użytkowania. Jeśli często jeździsz w ekstremalnych warunkach (np. bardzo niskie temperatury), warto rozważyć olej syntetyczny.
Zastanów się nad budżetem. Olej syntetyczny jest droższy, ale zapewnia lepszą ochronę i często wymaga rzadszej wymiany niż półsyntetyk.
Korzystaj z narzędzi do wymiany oleju i innych akcesoriów, które ułatwią ten proces. Jeśli olej wymieniasz samodzielnie, szczególnie przydatnym sprzętem okaże się miska do płynów. Dzięki niej zminimalizujesz ryzyko zanieczyszczenia podłoża przy spuszczaniu starego oleju z silnika. Warto sięgnąć również po takie urządzenia do wymiany oleju jak lejki plastikowe z sitkiem, szczypce do filtrów oleju czy ręczne pompki odsysające. W warsztatach stosowane są także elektryczne pompy do oleju, które pozwalają na precyzyjne dozowanie tej cieczy z dużych beczek.

Pamiętaj, że regularna wymiana oleju to klucz do długiego i bezproblemowego działania Twojego samochodu. Stosując odpowiednie oleje silnikowe i dbając o regularną wymianę, inwestujesz w długowieczność i sprawność działania silników spalinowych w użytkowanych przez siebie pojazdach.